bioloji aktiv maddələr

Bioloji aktiv maddələr nədir və nə üçün vacibdir?

Bioloji aktiv maddələr, qısaca BFMQƏ, insan bədəninin normal fəaliyyətini təmin edən və xüsusi fizioloji təsir göstərən kimyəvi maddələrdir. Bu maddələr bitki, heyvan, mineral və ya sintetik yolla alına bilir və qida rasionunu zənginləşdirmək, xəstəliklərden qorunmaq və müalicə etmək üçün istifadə olunur. Bu maddələr hakkında dahaçox nə bilirik? Bu maddi ilkin olaraq bioloji aktiv maddələrin tərifini, növlərini, insan sağlaml&ybreve;ğna t&ybreve;sirini v&ybreve; qida v&ybre; d&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;rind&ybre; istifad&ybre;sini öyr&ybre;n&ybre;k.

bioloji aktiv maddələr

Download: https://tinurli.com/2vQHLH

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin t&ybre;rifl&ybre;ri v&ybre; növl&ybre;ri

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r n&ybre;dir?

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r, bütün canl& li qruplarından alınan və ya laboratoriyada hazırlanan kimyəvi maddələrdir. Bu maddələr bədənin hüceyrələri, dokuları, orqanları və sistemləri ilə reaksiyaya girir və onların fizioloji proseslərini təsirləyir. Bioloji aktiv maddələr bütün canlılar üçün vacibdir, çünki onlar hüceyrələrin bölünməsini, metabolizmini, büyüməsini, immunitetini, hormonların ifadəsini və s. kimi funksiyaların yerinəyetməsini təmin edir.

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin &ybre;sas növl&ybre;ri

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rçoxsayl&ybre; v&ybre; müxt&ybre;lif növl&ybre;r&ybre; malikdir. Bu madd&ybre;l&ybre;r &ybre;sas&ybre;n ağağ&ybre;dak&ybre; qruplara bölünür:

• Vitaminl&ybre;r: B&ybre;d&ybre;nin normal f&ybre;aliyy&ybre;tini t&ybre;min ed&ybre;n organik madd&ybre;l&ybre;rdir. Vitaminl&ybre;r qida yolu il&ybre; al&ybre;nmal&ybre;d&ybre;r, çünki b&ybre;d&ybre;n onlar&ybre; özü sintez ed&ybre;bilmir. Vitaminl&ybre;r bölümler hal&ybre;nda istifad&ybre; olunur v&ybre; çox miqdarda alínmasí zírírli ola bilír.Vitaminlír A, B, C, D, E ví K kimi hírflír ilí; adlandírílír.

• Minerallar: Bídínin normal fíaliyyítini tín edín anorganik maddílírdir. Minerallar da qida yolu ilí alínmalídír, çünki bídín onlarí özü sintez edíbilmir. Minerallar da bölümler halínda istifadí; olunur ví çox miqdarda alínmasí zírírli ola bilír. Minerallar kalsium, fosfor, maqnezium, d&amp,iacutemir, iyod, flor v&amp,iacutec s.

• Enzimlər: Hüceyrələrin kimyasal reaksiyasını sürətləndirən proteína molekullarıdır. Enzimlər hüceyrənin metabolizmini, enerji balansını, gen ifadəsini və s. kimi proseslərini tənzimləyir. Enzimlər spesifik substratlarla reaksiya girir və onları məhsul və ya ara maddələrə parçalayır. Enzimlər amilaz, lipaz, laktaz, DNA polimeraz və s. kimi adlandırılır.

• Hormonlar: Hüceyr lərin və ya orqanların ifraz etdiyi kimyəvi maddələrdir. Hormonlar qan yolu ilə bütün bədənə yayılır və hədəf hüceyrələrə spesifik təsir göstərir. Hormonlar bədənin büyüməsini, cinsiyyətini, ürək ritmini, şəkər səviyyəsini, sinir sisteminin işləməsini və s. kimi funksiyalarını nəzarət edir. Insulina hormonal, tiroksin, testosterona, estrogênio və s. kimi adlandırılır.

• Antibiotiklər: Bakteriyaların və ya qarışıq canlıların öldürmək və ya çoxalmasını dayandırmak üçün istifadə olunan kimyəvi maddələrdir. Antibiotiklər bitki, heyvan, qarışıq canlı və ya sintetik yolla alına bilir və xəstəliklərin müalicəsində ictimai səhiyyənin Ən vacib vasitələrindən biridir. Antibiotiklər penisilin, estreptomisin, tetrasiqlin, eritromisin və s. kimi adlandırılır.

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin insan sağlaml&ybre;ğna t&ybre;siri

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin faydalar&ybre;

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r insan sağlaml&ybre;ğn&ybre; müxt&ybre;lif cih&ybre;tl&ybre;rden faydal&ybre;d&ybre;r. Bu madd&ybre;l&ybre;r:

• Bídínin normal fíaliyyítini tímin edir ví onun íízliyi, enerjisi, qaríşıqdirilmasí, yaddaí, diqq&amp,iacuteti v&amp,iacutes. kimi parametrl&amp,iacuterini art&amp,iacuter&amp,iacir.

• B&amp,iacuted&amp,iacutenin immunitetini g&amp,uacutecl&amp,iacutendirir v&amp,iacutec x&amp,iacutest&amp,iacutelikl&amp,iacuterd&amp,iacuten qorunmas&amp,iacutena yard &amp,iacutem edir.

• Bıdınin yaşlanma prosesini yavaşladır vı onun dırilişinin sağlam vı gözalıcı olmasına kömək edir.

• Bıdınin hormon balansını nızamlayır vı onun cinsiyyet funksiyalarını tǝkmillǝşdirir.

• Bıdınin genetik materialını qoruyur vı onun mutasiya vı ya xǝrçǝng riskini azaldır.

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin z&ybre;r&ybre;rl&ybre;ri

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r insan sağlaml&ybre;ğn&ybre; z&ybre;r&ybre;rli ola bil&ybre;r, &ybre;ğ&ybre;r onlar yanl&ybre;ğğ, nöqsanl&y ı və ya artıqlı ilə istifadə olunarsa. Bu maddələr:

• Bıdınin normal fizioloji proseslərini pozur və onun ürək, qaraciyər, böyrək, sinir sistemi və s. kimi orqanlarının zədələnməsinə səbəb olur.

• Bıdınin immunitetini zəiflədir və onun xəstəliklərə daha çox həssaslaşmasına yol açır.

• Bıdınin yaşlanma prosesini sürətləndirir və onun dırilişinin quruluq, qırışıqlıq, ləkəlilik və s. kimi problemlərlə üzləşməsinə gətirib çıxarır.

• Bıdınin hormon balansını pozur və onun cinsiyyet funksiyalarını pozğunlaşdırır.

• Bıdınin genetik materialını zədələyir və onun mutasiya və ya xǝrçǝng riskini artırır.

Buna görə də, bioloji aktiv maddələrin istifadəsində həkimən təyinatına və istehsalçının təlimatına riayət etmək vacibdir. Bioloji aktiv maddələr əlavə deyil, dəstək vasitəsidir.Onlar bizi sağlaml&ybre;ğ saxlamaq üçün yaln&ybre;z qida rasionumuzu z&ybre;nginl&ybre;ğdirm&ybre;k, sağlaml&ybre; bir h&ybre;yat t&ybre;rzi aparmaq, idman etm&ybre;k, stresd&ybre;n uzaq durmaq v&ybre; x&ybre;st&ybre;l&ybre;n &ybre;ğ&ybre;r h&ybre;kim&ybre;y&ybre; müraci&ybre;t etm&ybre;k laz&ybre;md&ybre;r.

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin qida v&ybre; d&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;rind&ybre; istifad&ybre;si

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r qida ğlavğlğri kimi necğ istifadğ olunur?

Bioloji aktiv madd ələr qida əlavələri kimi, bədənin bioloji aktiv maddələrə olan ehtiyacını ödəmək üçün istifadə olunur. Qida əlavələri, vitamina, mineral, enzim, hormon və ya antibiotik kimi bioloji aktiv maddələri ehtiva edir və tablet, kapsul, toz, şirup və s. kimi formou olur. Qida əlavələri bütün insanlar üçün yararlı deyil, çünki onlar bəzi xüsusi hallarda lazımlıdır. Məsələn, hamilə və ya qocalan qadınlar, uşaqlar, idmançılar, veganlar və ya xronik xəstəlikləri olan insanlar qida əlavələrindən istifadə edə bilirlər. Qida əlavələrinin istifadəsində həkimən təyinatına və istehsalçının təlimatına riayət etmək vacibdir, çünki onlar bəzi hallarda zərərli təsir göstərə bilir.

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r d&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;ri kimi nec&ybre; istifad&ybre; olunur?

Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r d&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;ri kimi, x&ybre;st&ybre;l&ybre;k simptomlar&ybre;n&ybre; aradan qald&ybre;rmaq v&ybre; ya x&ybre;st&ybre;l&ybre;ği müalic&ybre; etm&ybre;k üçün istifad&ybre; olunur. D&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;ri, vitamina, mineral, enzim, hormon v&ybre; ya antibiotik kimi bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;ri ehtiva edir v&ybre; tablet, kapsul, toz, ğyrop, ineksiya v&ybre; s. kimi formou olur.D&ybre;rman vasit&ybre;l&ybre;rinin istifad&ybre;sind&ybre; h&ybre;kim&ybre;n t&ybre;yinat&ybre;na v&ybre; istehsalç&y nın təlimatına riayət etmək vacibdir, çünki onlar bəzi hallarda zərərli təsir göstərə bilir.

Bioloji aktiv maddələrlə bağlı maraqlı faktlar və suallar

Bioloji aktiv maddələrla əlaqədar maraqlı faktlar

Bioloji aktiv maddələr haqqında bilmədiyimiz və ya diqqət çəkici olan bəzi faktlar var. Məsələn:

• Bütün bioloji aktiv maddələr bütün canlılar üçün yararlı deyil. Bəzi bioloji aktiv maddələr bəzi canlı növləri üçün zəhərlidir. Məsələn, çoxluq bitkilərin bioloji aktiv maddələri heyvanlar üçün zəhərlidir, çünki onlar bitkilərin özünü qorumaq üçün sintez etdiyi maddələrdir.

• Bazı bioloji aktiv maddələr insanların ruh vəziyyətini və davranışını dəyişdirir. Məsələn, kofein, nikotin, alkohol, maconha və s. kimi bioloji aktiv maddələr insanların sinir sisteminin işləməsini təsirləyir və onların enerjik, sakit, sarhoş, xeyli və s. kimi hiss etməsinə səbəb olur.

• Bazı bioloji aktiv madd ələr insanların genetik materialını dəyişdirir. Məsələn, bazı antibiotiklər, hormonlar və ya radioaktiv maddələr insanların DNA-nın strukturunu və ya funksiyasını pozur və onların mutasiya və ya xərçəng riskini artırır.

• Bazı bioloji aktiv maddələr insanların görünüşünü dəyişdirir. Məsələn, bazı vitaminlər, mineralar və ya hormonlar insanların dırilişinin rəngini, saçlarının uzunluğunu və ya qalınlığını, gözlərinin rəngini və s. kimi xüsusiyyətlərini təsirləyir.

Bioloji aktiv maddələrla əlaqədar sual-cavablar

Bioloji aktiv maddələr haqqında daha çox məlumat almaq üçün bəzi sual-cavabları oxuya bilərik. Məsələn:

Sual

cavab

Bioloji aktiv maddələr nəzərində hansı standartlar mövcuddur?

Bioloji aktiv maddələr nəzərində müxtəlif ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların qoyduğu standartlar mövcuddur.Bu standartlar bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin keyfiyy&ybre;tini, t&ybre;hl&ybre;k&ybre;sizliyini, effektivliyini v&ybre; etiketl&ybre;m&ybre;sini t&ybre;yin edir. M&ybre;s&ybre;l&ybre;n, Az&ybre;rbaycan Respublikas&ybre;nda bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r n&ybre;z&ybre;rind&ybre; Dövl&ybre;t Qida T&ybre;hl&ybre;k&ybre;sizliyi Agentliyi (DQTA) v&ybre; Dövl&ybre;t D&ybre;rman Nízamítind&amp,iacute; Agentliyi (DDNA) kimi qurumlar f&amp,iacuteliyy&amp,iacutet g&amp,uacutest&amp,iacuterir. Beyn&amp,iacutelxalq s&amp,iacutefatd&amp,iacuteda is&amp,iacutes Organização Mundial da Saúde (OMS), Organização para Alimentação e Agricultura (FAO), Comissão do Codex Alimentarius (CAC) v&amp,iacutes. kimi t&amp,iacuteskilatlar bioloji aktiv madd&amp,iacutel&amp,iacuterin standartla&amp,iacuteramp,iacuteni haz&amp,iacuterlayamp,iacir.

Bioloji aktiv madd ələr hansı qaynaqlardan alına bilir?

Bioloji aktiv maddələr müxtəlif qaynaqlardan alına bilir. Bu qaynaqlar bitki, heyvan, mineral və ya sintetik olaraq təsnif edilə bilir. Bitki qaynaqları, çoxluq bitkilərin yaprakları, çiçəkləri, məyvələri, toxumları, kökləri və s. kimi hissələrindən əldə edilir. Məsələn, A vitamini havuçdan, C vitamini limondan, kateşin çaydan əldə edilir. Heyvan qaynaqları, çoxluq heyvanların əti, südü, yumurtası, dəriyi, qanı və s. kimi hissələrindən əldə edilir. Məsələn, vitamina B12 ətdən, kalsium süddən, heparina dəmir qanından əldə edilir. Mineral qaynaqları, ərazinin məhsuldar torpaqlarından və ya daşlarından əldə edilir. Məsələn, maqnezium torpaqdan, iyod duzdan, radyum urandan əldə edilir. Sintetik qaynaqları, laboratoriyada kimyəvi sintez yolu ilə hazırlanır. Məsələn, asetilsalisilik turşsu laboratoriyada sintez edilir.

Bioloji aktiv madd ələr hansı xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur?

Bioloji aktiv maddələr müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Bu xəstəliklər infeksiya, qan, qaraciyər, böyrək, ürək, sinir, cild, mafsal, şəkər, hormon və s.kimi xəstəlikləri əhatə edir. Bioloji aktiv maddələr xəstəlik simptomlarını aradan qaldırmaq, xəstəliyin səbəbini məhv etmək, xəstəliyin inkişafını dayandırmaq və ya xalq tibbi ilkin olaraq istifadə edilən bitki və ya heyvan maddələrindən ibarət olur.

Bioloji aktiv maddələrin dozası nə ilə müəyyn edilir?

Bioloji aktiv maddələrin dozası, bədənin ehtiyacına, bədənin çəkisi və ya çəkisi, bədənin sağlaml&ybre;ğ v&ybre;ziyy&ybre;ti, bioloji aktiv madd&ybre;nin keyfiyy&ybre;ti v&ybre; t&ybre;sir gücü kimi amill&ybre;r&ybre; Əsas götürülür. Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;rin dozas&ybre;n&ybre; h&ybre;kim t&ybre;yin edir v&ybre; ya istehsalç&ybre;n t&ybre;limat&ybre;n&ybre; izl&ybre;yir. Bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r dozas&ybre;n&ybre; aírmaq ví ya azaltmaq z&amp,iacute;r&amp,iacute;rli ola bil&amp,iacute;r.

Bioloji aktiv madd ələr hansı tədqiqatlarla əlaqədar edilir?

Bioloji aktiv maddələr çoxsaylı tədqiqatlarla əlaqədar edilir. Mas tədqiqatlar bioloji aktiv maddələrin mənbələrini, tərkibini, təsir mekanizmlərini, istifadə şərtlərini, keyfiyyət standartlarını, fayda-zərər nisbətini, yeni növlərini və s. kimi mövzuları öyrənməyə yönəlir. Bioloji aktiv maddələrlə bağlı tədqiqatların məqsədi, insan sağlaml&ybre;ğn&ybre; xidmət edəcək daha effektiv, təhlükəsiz və ucuz bioloji aktiv madd&ybre;l&ybre;r haz&ybre;rlamaq v&ybre; istifad&ybre; etm&ybre;kdir.

Bu maddi ilə bioloji aktiv maddələr haqqında Əsas məlumatları öyrəndik. Bioloji aktiv maddələr insan bədəninin normal fəaliyyətini təmin edən və xüsusi fizioloji təsir göstərən kimyəvi maddələrdir. Bu maddələr bitki, heyvan, mineral və ya sintetik yolla alına bilir və qida rasionunu zənginləşdirmək, xəst əliklərdən qorunmaq və müalicə etmək üçün istifadə olunur. Bioloji aktiv maddələrin istifadəsində həkimin təyinatına və istehsalçının təlimatına riayət etmək vacibdir, çünki onlar bəzi hallarda zərərli təsir göstərə bilir.Bioloji aktiv maddələrlə bağlı maraqlı faktlar və sual-cavablar da oxuya bilərik.

Umid edirəm ki, bu maddi sizə bioloji aktiv maddələr haqqında faydalı və maraqlı məlumatlar verdi. Bioloji aktiv maddələr insan sağlaml&ybre;ğn&ybre; çox vacib rol oynayır və onları daha yaxışı tanımaq bizim üçün faydalıdır. Sağlaml&ybre;ğ qalın! 0517a86e26